Վեգետաանոթային դիստոնիա. armeniamedicalcenter.am

Վեգետաանոթային դիստոնիան  (ՎԱԴ) տարբեր գործոնների ազդեցության արդյունքում զարգացած համախտանիշ է: Այն բնորոշվում էսիրտ-անոթային համակարգի վեգետատիվ դիսֆունկցիայով, ներքին օրգանների գործունեության տարբեր խանգարումներով:

Նույնիսկ առողջ մարդկանց մոտ լինում են շրջաններ, երբ դիտվում է անքնություն, թուլություն, գրգռվածություն, արագ հոգնելիություն:  Եթե դրանց պատճառը ավիտամինոզը  (վիտամինային քաղց) և գերհոգնածությունն են, ապա հանգստի, վիտամինների ընդունման արդյունքում երևույթներն անցնում են: Սակայն դրանք կարող են լինել նաև վեգետաանոթային դիստոնիայի նշաններ:

Վեգետաանոթային դիստոնիան լուրջ խանգարում է, որից, առաջին հերթին, տուժում է վեգետատիվ նյարդային համակարգը, որը վերահսկում է արյան ճնշումը, շնչուղիների աշխատանքը, հորմոնների արտադրությունը, միզասեռական համակարգի ակտիվությունը, կյանքի նորմալ ռիթմը:

Հաճախ այն դիտվում է 7-8 տարեկան դպրոցականների, դեռահասների մոտ, ընդ որում, աղջիկների մոտ արտահայտվում է առավել հաճախ:

Պատճառները

Փոքր տարիքի երեխաների մոտ պատճառը պերինատալ շրջանի ախտաբանություններն են  (ներարգանդային հիպօքսիա), ծննդաբերական վնասվածքները և այլն: Վեգետատիվ դիսֆունկցիան այդ երեխաների մոտ արտահայտվում է մարսողական խանգարումներով (մեթեորիզմ, անկայուն կղանք, վատ ախորժակ), հուզական անհավասարակշիռ վիճակով, մրսածական հիվանդությունների հանդեպ հակվածությամբ:
 
Սեռական հասունացման շրջանում ՎԱԴ-ն արտահայտվում է սրտի շրջանի ցավերով, սրտխփոցով, արյան ճնշման տատանումներով,  անհավասարակշիռ պահվածքով, վատ հիշողությամբ, կենտրոնացման թուլացմամբ, տագնապայնությամբ:

Մեծահասակների մոտ ՎԱԴ-ն ավելի է խորանում՝ կապված առկա քրոնիկ հիվանդությունների, ընկճախտի, սթրեսների, գլխի, ողնաշարի վնասվածքների, էնդոկրին հիվանդությունների, հորմոնալ փոփոխությունների հետ (հղիություն, կլիմաքս):

Ախտանշանները

• Գլխացավ,
• Գլխապտույտ,
• թուլություն,
• քրտնարտադրություն,
• ուշագնացություններ,
• աղմուկ` ականջներում,
• քնկոտություն,
• հուզական կտրուկ անկումներ,
• տագնապային գրոհներ,
• կպչուն վիճակներ,
• տագնապայնություն,
• սրտխփոց,
• մարմնի ջերմաստիճանի տատանումներ:

Սրտի կողմից լինում են նաև արտահայտված ցավ, ռիթմի խանգարումներ և այլ սրտային գանգատներ: Դիտվում է նաև մեթեոկախյալություն, փորկապություն կամ լուծ և փսխում:

Ախտորոշումը

Ախտանշանների բազմազանությունը մի կողմից դժվարացնում է ախտորոշումը, մյուս կողմից ենթադրում է ՎԱԴ-ի առկայությունը:

Իրականացվում են մի շարք հետազոտություններ՝ էլեկտրաէնցեֆալոգրաֆիա (ԷԷԳ), սրտի էխոսրտագրություն՝  (ԷխոՍԳ), էլեկտրասրտագրություն (ԷՍԳ): Եթե ժխտվում են օրգանական հիվանդությունները, ախտորոշվում է ՎԱԴ:

Բուժումը

Անհրաժեշտ է, նախ, կարգավորել օրվա հանգստի, քնի (ոչ պակաս 8-9 ժամ) ռեժիմը, մարզվել, կոփել մարմինը՝ աերոբիկա, լող, վազք զբոսանք, կոնտրաստ ցնցուղ:

Հակացուցումների բացակայության դեպքում հարկ է իրականացնել գլխի, պարանոցի, ողնաշարի մերսումներ:

Սնունդը պետք է լինի առողջ՝ սպիտակուցների, վիտամինների և հանքանյութերի անհրաժեշտ քանակով:

Երբեմն նշանակվում է նաև դեղորայքային բուժում.

• հիպոտենզիվ պատրաստուկներ,
• բետա պաշարիչներ (հաճախասրտության ժամանակ),
• ստերոիդներ,
• հակաօքսիդանտներ (բջիջների քայքայումը կանխող պատրաստուկներ),
• արյան շրջանառությունը կարգավորող դեղեր,
• հակատագնապային դեղեր,
• հակադեպրեսանտներ:

Տագնապայնության և հոգեկան խանգարումների դեպքում անհրաժեշտ է դիմել հոգեթերապևտի խորհրդատվության:

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ